Όσα θέλατε να μάθετε και δεν τολμούσατε να ρωτήσετε!

 

…Κι έτσι καλούμαστε να απαντήσουμε στα διλήμματα που μοιραία ξεφυτρώνουν: θα ζούμε συνεχώς “μέσα στην ντουλάπα”, κρύβοντας τις ερωτικές μας επιλογές από το περιβάλλον μας ή όχι; Σε ποιους ανθρώπους μπορούμε να αποκαλύψουμε τον τρόπο ζωής μας και με ποιο τρόπο; Ακόμη, όμως, κι αν καταφέρουμε να βάλουμε τα προσωπικά μας θέματα σε τάξη, αργά ή γρήγορα θα τεθούν και άλλα ερωτήματα: θα διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας μέσα στην κοινωνία ή θα είμαστε για πάντα στο περιθώριο; Άραγε, θα καταφέρουμε να φτιάξουμε συλλογικότητες που θα ενημερώνουν και θα ευαισθητοποιούν ατον κόσμο σχετικά με τις ανοιχτές σχέσεις; Τέλος, θα συμμαχήσουμε με άλλα κομμάτια που παλεύουν ενάντια στη σεξουαλική και σεξιστική καταπίεση, όπως το κίνημα LGBTQ;

Δεν χωράει αμφισβήτηση: το swinging έχει γίνει της μόδας! Εν έτει 2014, η Αθήνα αριθμεί πλέον τρία swinger clubs: το παλιό, γνωστό Nirvana, που υπάρχει εδώ και χρόνια, και δύο καινούρια … φρούτα, με το όνομα Casablanca και SwingClub4. Φυσικά δεν λείπουν και τα πιο πριβέ σεξ πάρτι για ζευγάρια, τα οποία λαμβάνουν χώρα σε σπίτια, ξενοδοχεία ή σε χώρους προσωρινά νοικιασμένους. Αν ανήκατε κι εσείς, όπως κι εγώ, στην κατηγορία των ανθρώπων που έλεγαν «αυτά δεν θα μπορούσαν να συμβούν ποτέ στην Ελλάδα», η πραγματικότητα ήρθε να μας διαψεύσει πανηγυρικά!

Με αφορμή, λοιπόν, τη … ραγδαία εξάπλωση του φαινομένου, ας δούμε τι κοινό έχει το swinging με την πολυσυντροφικότητα, αλλά και σε τι διαφέρει απ’ αυτήν. Για πολλούς ανθρώπους μοιάζουν πράγματα πολύ κοντινά το ένα στο άλλο. Άλλωστε, και τα δύο ανήκουν στην κατηγορία των «ανοιχτών σχέσεων», με άλλα λόγια πρόκειται για σχέσεις συναινετικά μη μονογαμικές. Το swinging συχνά περιλαμβάνει ομαδικό σεξ, το ίδιο και η πολυσυντροφικότητα. Άρα, σε τι διαφέρουν;

Η βασική διαφορά βρίσκεται στον προσανατολισμό που έχουν αυτά τα δύο στιλ ζωής. Το swinging, που στα ελληνικά μεταφράζεται με τον μάλλον ατυχή όρο «ανταλλαγή συντρόφων«, εστιάζεται στη σεξουαλική απόλαυση. Τα ζευγάρια των swingers απολαμβάνουν το ευκαιριακό σεξ με άλλα ζευγάρια ή μεμονωμένα άτομα. Κάποιες φορές μπορεί να δημιουργούν και φιλικές σχέσεις με τους σεξουαλικούς παρτενέρ τους – όμως, οι συνδέσεις τους σταματούν εκεί. Η βαθύτερη συναισθηματική εμπλοκή, π.χ. το να ερωτευτείς ένα τρίτο άτομο, θεωρείται καταστροφική. (Δείτε την ταινία «Δύο και δύο» για να καταλάβετε τι εννοώ!) Το θεμέλιο του swinging είναι ότι μπορείς να κάνεις σεξ με άλλα άτομα μαζί με τον/την σύντροφό σου – αλλά μέχρι εκεί.

Αντίθετα, τα πολυσυντροφικά άτομα (ή ζευγάρια) λειτουργούν με πολύ διαφορετικό τρόπο. Οι πιθανότητες είναι ότι δεν έχουν τόσο μεγάλη ποικιλία ερωτικών συντρόφων όσο οι swingers και ούτε επιδιώκουν τα μεγάλα σχήματα. Ο στόχος τους είναι η δημιουργία σταθερών παράλληλων σχέσεων. Το να ερωτευτεί κανείς ένα καινούριο άτομο δεν είναι ταμπού – ίσα ίσα θεωρείται λίγο ως πολύ δεδομένο. Η λογική της πολυσυντροφικότητας είναι ότι δεν εγκαταλείπεις τον/τη σύντροφό σου επειδή … βρήκες κάτι άλλο. Η βάση αυτού του τρόπου ζωής είναι η άποψη ότι μπορούμε ν’ αγαπάμε περισσότερα άτομα από ένα χωρίς αυτό να λειτουργεί διαλυτικά.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η πολυσυντροφικότητα είναι κατ’ ανάγκη ο παράδεισος της ελευθερίας! Άλλωστε, πρόκειται για ένα γενικό όρο που περιλαμβάνει ποικίλα είδη σχέσεων. Κάποια περιλαμβάνουν μεγαλύτερη ελευθερία, όπως π.χ. η ανεξάρτητη πολυσυντροφικότητα (solo polyamory), στην οποία δεν υπάρχει ζευγάρι ή τρίο ή κάποιο άλλο μόνιμο σχήμα. Εκεί το κάθε άτομο μπορεί να θέτει τους δικούς του κανόνες και να ζει τη ζωή του με το δικό του τρόπο.

Ωστόσο, άλλες μορφές ανοιχτών σχέσεων εμπεριέχουν αρκετούς περιορισμούς και δεν επιτρέπουν και πολλά πολλά! Για παράδειγμα, κάποια ζευγάρια θέτουν ποικίλους φραγμούς στις επαφές με τρίτα άτομα, πράγμα που μπορεί να γίνει … στενός κορσές και, όπως φαντάζεστε, δεν βγαίνει πάντα σε καλό. Υπάρχουν επίσης ομαδικά σχήματα τα οποία αρνούνται την ερωτική εμπλοκή με άλλα πρόσωπα – στα αγγλικά αυτό ονομάζεται polyfidelity, όρος που θα μπορούσε ίσως να μεταφραστεί ως «πολυαποκλειστικότητα».

Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα του swinging. Θα με ρωτήσετε ίσως: δεν μπορεί ένας άνθρωπος να είναι και swinger και πολυσυντροφικός ταυτόχρονα; Φυσικά και μπορεί, αν και σίγουρα δεν είναι εύκολο. Θα πρέπει να ξεπεράσει τα ταμπού τόσο στο θέμα της σεξουαλικότητας όσο και στο θέμα της συναισθηματικής εμπλοκής. Συνήθως οι άνθρωποι κάπου σκοντάφτουν – είτε στο πρώτο είτε στο δεύτερο είτε και στα δύο. Οπωσδήποτε, συναισθήματα όπως η ζήλεια, η κτητικότητα, η ανασφάλεια και ο φόβος της εγκατάλειψης δεν εξαφανίζονται ως διά μαγείας. Ή πρέπει να βρίσκει κανείς τρόπους να τα αντιμετωπίζει ή αλλιώς επιστρέφει στην οικεία, πεπατημένη οδό της μονογαμίας (ή της υποκρισίας).

Το ποιο δρόμο θα επιλέξει τελικά ένας άνθρωπος είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας, συνθηκών αλλά και προσωπικών επιλογών: πόσο αντέχει να δουλέψει με τον εαυτό του για να ξεπεράσει τα εσωτερικά του εμπόδια; Αν ήδη βρίσκεται σε μόνιμη σχέση, πόση προθυμία θα δείξει στο να εμπιστευτεί τον/τη σύντροφό του; Άραγε, εφόσον χρειαστεί, θα τολμήσει να εγκαταλείψει μια (βολική από πολλές απόψεις) μονογαμική σχέση για να αναζητήσει ανθρώπους με κοινές ερωτικές επιδιώξεις;

Α, τώρα θα μου πείτε ότι σας βάζω δύσκολα. Η αλήθεια είναι πως οι ανοιχτές σχέσεις είναι κομματάκι περίπλοκες, όχι μόνο γιατί δεν είναι εύκολο να βρεθούν τα κατάλληλα άτομα αλλά και γιατί μας φέρνουν αντιμέτωπες/ους με τον ίδιο μας τον εαυτό. Παράλληλα, όμως, μας οδηγούν και σε σύγκρουση με την κοινωνία στην οποία ζούμε. Το να δηλώσει κανείς πολυγαμικός/ή είναι κάπως σαν να ομολογεί ότι είναι gay – και στις δύο περιπτώσεις ο περίγυρός του δεν θα αντιμετωπίσει αυτή την αποκάλυψη με … ενθουσιασμό! Η απόρριψη, ακόμη και η κοινωνική καταγραυγή, αποτελούν πραγματικές απειλές, ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν στην επαρχία.

Κι έτσι καλούμαστε να απαντήσουμε στα διλήμματα που μοιραία ξεφυτρώνουν: θα ζούμε συνεχώς «μέσα στην ντουλάπα»,[1] κρύβοντας τις ερωτικές μας επιλογές από το περιβάλλον μας ή όχι; Σε ποιους ανθρώπους μπορούμε να αποκαλύψουμε τον τρόπο ζωής μας και με ποιο τρόπο; Ακόμη, όμως, κι αν καταφέρουμε να βάλουμε τα προσωπικά μας θέματα σε τάξη, αργά ή γρήγορα θα τεθούν και άλλα ερωτήματα: θα διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας μέσα στην κοινωνία ή θα είμαστε για πάντα στο περιθώριο; Άραγε, θα καταφέρουμε να φτιάξουμε συλλογικότητες που θα ενημερώνουν και θα ευαισθητοποιούν τον κόσμο σχετικά με τις ανοιχτές σχέσεις; Τέλος, θα συμμαχήσουμε με άλλα κομμάτια που παλεύουν ενάντια στη σεξουαλική και σεξιστική καταπίεση, όπως το κίνημα LGBTQ;[2]

Στο σημείο αυτό κάποιες αναγνώστριες και αναγνώστες ίσως θα ξύνουν με απορία το κεφάλι τους, σκεπτόμενοι «μα εγώ απλώς θέλω να περνάω καλά!». Καμιά αντίρρηση – μόνο που η πραγματικότητα είναι πάντα πολύ πιο περίπλοκη απ’ ό,τι πιστεύουμε και συνήθως δεν συμπίπτει με τις επιθυμίες μας. Οι άνθρωποι, λοιπόν, που νομίζουν ότι ανακάλυψαν στην πολυσυντροφικότητα ή το swinging έναν απλό τρόπο για να … κάνουν την καύλα τους μάλλον θ’ απογοητευτούν. Οι υπόλοιποι/ες ας προετοιμαστούν αναλόγως. Εγώ πάντως σας προειδοποίησα!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] μέσα στην ντουλάπα: ο όρος αυτός προέρχεται από το χώρο των ομοφυλόφιλων και δηλώνει τους ανθρώπους που κρύβουν το σεξουαλικό προσανατολισμό τους.

[2] LGBTQ: ακρωνύμιο που προέρχεται από τις λέξεις Lesbian (λεσβία) Gay (ομοφυλόφιλος) Bisexual (αμφισεξουαλικός/ή) Transgender (διεμφυλικό άτομο) και Queer (κουίρ, άτομο που βρίσκεται έξω από τα κυρίαρχα πρότυπα σεξουαλικότητας και φύλου).